Wat zijn persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)?

Een PBM (persoonlijk beschermingsmiddel) of PPE (personal protective equipment) beschermt je tegen mogelijke gevaren op de werkvloer. En waarborgt een veilige en gezonde werkomgeving. We zoomen daarom even in op de soorten PBM's en de wettelijke voorschriften voor werkgevers, medewerkers en producenten.

Een ding is zeker: als je persoonlijke bescherming draagt, zal de kans op een letsel aanzienlijk verminderen. En je krijgt passende bescherming tegen alle mogelijke risico's waarvoor het PBM bedoeld is.

In welke categorieën kunnen we PBM's onderverdelen?

Categorie 1

Persoonlijke beschermingsmiddelen in categorie 1 beschermen je tegen een laag risico. De fabrikant veronderstelt dat de gebruiker zelf kan oordelen hoe hij/zij de middelen dient te gebruiken. Onder deze categorie vallen handschoenen, zonnebrillen, laarzen, hoofdbedekking... Je kan ze herkennen aan de CE-aanduiding.

Categorie 2

Deze persoonlijke beschermingsmiddelen beschermen je tegen middelhoge risico's. Iedere uitrusting voldoet aan de Europese verordening (EU) 2016/425. En er is een gebruiksaanwijzing bij het PBM aanwezig. Hieronder vallen veiligheidsbrillen, veiligheidshelmen... Ook hier is het CE-label aanwezig.

Categorie 3

Tot slot beschermen persoonlijke beschermingsmiddelen in categorie 3 je tegen gevaren die de gezondheid ernstige en onherstelbare schade toe kunnen brengen. Ze hebben dezelfde eigenschappen als categorie 2, maar er komt nog een extra eis bij. De persoonlijke beschermingsmiddelen (bv. valbeveiliging, ademhalingsbescherming...) moeten CE-gekeurd zijn met het identificatienummer van de instantie die toeziet op de kwaliteit.

Welke persoonlijke beschermingsmiddelen bestaan er allemaal?

Persoonlijke beschermingsmiddelen bestaan in verschillende vormen. Denk aan kledij, schoenen, accessoires en toebehoren. Opgelet! Volgende zaken beschouwen we niet als een PBM:

Gewone werkkledij, waarbij de bescherming van de gezondheid van een medewerker niet centraal staat
PBM's voor militairen, politieagenten en personeel van de ordediensten
Materiaal ter zelfverdediging
Sportuitrusting

Persoonlijke beschermingsmiddelen beschermen kwetsbare lichaamsdelen, zoals hoofd, ogen, oren, handen... Hieronder vind je een overzicht van alle verschillende soorten.

Hoofdbescherming

Een veiligheidshelm voorkomt hoofdletsels als er objecten naar beneden vallen. Kies dus voor een stevig exemplaar dat tegen een stootje kan. Tegenwoordig bestaan er heel wat ontwerpen met verschillende opties. Bijvoorbeeld een helm waar je ook gehoorbescherming aan kan bevestigen. Win-win!

Ook een stootpet valt onder de categorie hoofdbescherming. Al zal deze pet je hoofd enkel beschermen tegen stoten. Het vormt de ideale bescherming voor loodgieters die in krappe kastjes kruipen om een lek te herstellen.

Gelaatsbescherming

Bescherm je ogen en gezicht tegen schadelijke invloeden van buitenaf, zoals spetters, rondvliegende deeltjes, gevaarlijke stoffen, hitte... Een gelaatsscherm vormt een barrière tussen het risico en jouw gezicht. Je plaatst zo'n scherm gemakkelijk op het hoofd of je bevestigt dit aan je veiligheidshelm.

Let op dat een gelaatsscherm goed past en je voldoende ziet (een anti-condenscoating is zeker een must!). Zodat je jouw job tot in de puntjes kan uitoefenen.

Ademhalingsbescherming

Werk je in vervuilde lucht? Of op een plaats met weinig zuurstof? Dan is ademhalingsbescherming een must. Maar, wat heb jij nu precies nodig? Hou rekening met de duur en locatie van de werken, de concentratie gevaarlijke stoffen en de mate van vervuiling, als je je verdiept in dit type persoonlijke bescherming.

Een PBM zal omgevingslucht filteren, dit noemen we afhankelijke ademhalingsbescherming (bv. stofmasker, halfgelaatsmasker of volgelaatsmasker). Of zuivere lucht aanvoeren, dit noemen we onafhankelijke ademhalingsbescherming (bv. persluchttoestel).

Oogbescherming

Wist je dat een klein onzichtbaar metaalsplintertje, een spatje van een chemische stof of blootstelling aan uv-straling kan leiden tot (onomkeerbare) oogschade? Daarom draag je het best een veiligheidsbril.

Ga voor jouw noden op zoek naar de best passende veiligheidsbril:

Een overzetbril is een veiligheidsbril voor brildragers. Zo'n bril is erg geschikt voor lichte werkzaamheden.
Een ruimzichtbril sluit mooi aan op de ogen en kan je ook over een gewone bril dragen. Een ruimzichtbril is ideaal voor zwaardere werkzaamheden. Je zal dit type vaak tegenkomen in laboratoria.
Een lasbril is onmisbaar als je last. Dit type veiligheidsbril beschermt je tegen vonkjes en metaalspetters.

Gehoorbescherming

Ook je oren verdienen de nodige aandacht in jouw werkomgeving. Wie gedurende lange tijd blootgesteld wordt aan lawaai van meer dan 80 decibel kan ernstige gehoorschade oplopen. Vermijd dus gehoorproblemen en draag gehoorbescherming.
Je hebt de keuze uit:

Oorkappen. Dit kan je vergelijken met een koptelefoon. Oorkappen dempen het geluid met +/- 30 decibel en sluiten mooi aan op de oren.
Oordopjes. Voor eenmalig gebruik of om her te gebruiken. Let wel op dat je ze goed inbrengt in het gehoorkanaal voor de beste demping.
Op maat gemaakte oordopjes. Worden afgestemd op de demping die noodzakelijk is voor de drager.

Beschermende kledij

Het assortiment van DASSY bestaat uit een ruim aanbod beschermende kledij. Maar, wanneer beschouw je kledij als een PBM? Wel, als de kledij bescherming biedt tegen werkgerelateerde risico's zoals hitte, vuur, kou, uv-straling, ioniserende straling, gevaarlijke stoffen, vloeistoffen... Ook kledij die de zichtbaarheid bevordert valt onder deze categorie

Beschermende werkkledij is niet hetzelfde als 'gewone' werkkledij. Aan volgende criteria moet worden voldaan:

De kledij moet comfortabel zitten en mag de drager niet hinderen in zijn/haar job.
De beschermende kledij is bij voorkeur op maat van de gebruiker.
De kledij moet voldoende ventileren, om oververhitting te vermijden.
Tot slot, moet de kledij gewassen worden volgens de instructies van de fabrikant, zodat de beschermende eigenschappen intact blijven.

Valbeveiliging

Veilig werken op grote hoogte doe je met valbeveiliging. Een PBM zoals valbeveiliging zorgt ervoor dat een eventuele val tijdig gestopt wordt. En als je effectief valt, minimaliseert valbeveiliging de krachten die inwerken op het lichaam van het slachtoffer.

De combinatie van een vanglijn met een valharnas kan jou dus beschermen. Weet dat deze persoonlijke beschermingsmiddelen gekeurd dienen te worden op de werkplek door een externe dienst voor technische controle (EDTC).

Handbescherming

Je handen zijn extra kwetsbaar tijdens het klussen. Daarom bescherm je ze met veiligheidshandschoenen. Handschoenen beschermen je tegen snijwonden, hitte of kou, elektriciteit, chemische stoffen... Goede veiligheidshandschoenen voldoen aan deze eigenschappen:

Ze sluiten mooi aan rondom de handen van de gebruiker. Dat wil zeggen: niet te groot, en niet te klein.
Ze zijn voldoende stevig en flexibel, zodat de drager zijn/haar handen nog altijd soepel kan bewegen.
Veiligheidshandschoenen zijn slijtvast en zullen niet snel scheuren.
Je vindt ook een markering terug die de naam en/of logo van de fabrikant toont, net zoals de maataanduiding, het type handschoen en de vervaldatum (indien van toepassing).

Voetbescherming

Bij DASSY kan je ook veiligheidsschoenen verkrijgen. In ons aanbod vind je type S1P en S3.
Type S1P bevat een anti-perforatiesysteem zodat scherpe objecten je voet(zolen) niet verwonden. Dit type schoen heeft ook:

Een stevige veiligheidsneus die jouw tenen beschermt tegen vallende voorwerpen.
Antistatische eigenschappen die de kans op elektrostatische ontladingen vermindert.
Een energie-absorberende hak die schokken opvangt.

Type S3 is zeer populair dankzij de uitgebreide bescherming op de werkvloer. Hier gelden de eigenschappen van S1P én:

Een waterdichte schacht om te werken in natte of vochtige omstandigheden.
Antislipzool voor een goede grip op verschillende, gladde ondergronden.

Lees hier meer over de verschillende veiligheidsklassen bij veiligheidsschoenen.

Verplichtingen voor werkgevers

De werkgever is verplicht om vooraf een risicoanalyse uit te voeren van de werksituatie. Is het niet mogelijk om bepaalde gevaren aan de bron uit te schakelen of te beperken? Dan is een PBM wettelijk verplicht.

Weet dat een werkgever persoonlijke beschermingsmiddelen verplicht ter beschikking stelt aan hun medewerkers. Zij staan ook in voor de kosten (aankoop, onderhoud...). Zelfs wanneer een PBM vervangen moet worden, is de werkgever verantwoordelijk.

Als werkgever dien je erop toe te zien dat:

PBM's niet overgedragen worden van medewerker op medewerker. Een PBM is strikt persoonlijk en is vaak op maat van de gebruiker.
Medewerkers persoonlijke beschermingsmiddelen enkel hanteren voor het doel waarvoor ze bestemd zijn.
Je voldoende informatie en instructies voorziet voor jouw medewerkers, zodat ze een PBM correct gebruiken.

Verplichtingen voor medewerkers

Afhankelijk van jouw job, is het vereist om een PBM te dragen. Bijvoorbeeld, ben je dagelijks bezig met slijpen? Dan kunnen er vonken vrijkomen en zal een PBM bescherming bieden.

Enkele afspraken over het gebruik van PBM's voor medewerkers:

Weet dat je een PBM verplicht dient te gebruiken, als je het toegekend krijgt.
Hou je ook altijd aan de instructies, en schakel persoonlijke beschermingsmiddelen correct in.
In principe mag je een PBM niet meenemen naar huis. Maar, werk je vaak op verplaatsing? Dan mag het PBM uiteraard met je meereizen.

Verplichtingen voor producenten

Als je als fabrikant of als invoerder graag een PBM op de markt wil brengen, moet je bewijzen dat het product in overeenstemming is met de wettelijke voorschriften. Leg dus zeker een technisch dossier aan. Hou dit zorgvuldig bij, zodat je het altijd op verzoek van derden kan voorleggen aan de toezichthoudende overheid. Dit kan opgevraagd worden tot 10 jaar na einde van de productie van het PBM.

Aan welke voorwaarden moet een PBM voldoen?

PBM's moeten:

Risico's vermijden, zonder zelf een risico te veroorzaken.
Passen bij de omstandigheden op de werkplek.
Aanpasbaar zijn aan de drager.
Afgestemd zijn op de ergonomie, gezondheid en comfort van de gebruiker.
Compatibel zijn als er meerdere PBM tegelijkertijd gebruikt worden.

Wetgeving België

De algemene bepalingen en veiligheidsvoorschriften voor een PBM worden beschreven in het Wetboek economisch recht, boek IX over de veiligheid van producten en diensten.

Specifiekere eisen en procedures zijn verder uitgewerkt in de verordening 2016/425 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 over persoonlijke beschermingsmiddelen. En leiden tot intrekking van richtlijn 89/686/EEG van de Raad.

Wetgeving Nederland

In Nederland is de Arbowet van toepassing. Deze wet omvat regels voor werkgevers en medewerkers om de gezondheid en veiligheid op het werk te bevorderen. Ook PBM’s komen in deze wetgeving aan bod.

Bij DASSY kan je terecht voor PBM's!

Bij DASSY vind je een ruim aanbod beschermende kledij die extra veiligheid garandeert tijdens jouw job. Ontdek ook ons aanbod veiligheidsschoenen. Safety first!